Fuqarolar koʻp mablagʻ olmayapti! Oʻzbekistonda pensiya islohoti amalga oshirilishi mumkin
Oʻzbekistonda pensiya badallari darajasi (12-25 foiz) boshqa mamlakatlarga nisbatan yuqori hisoblanadi. Biroq toʻlovlarning yalpi koeffitsiyenti (55 foiz) oʻrtacha. Ushbu koʻrsatkich ishchining oʻrtacha ish haqiga nisbatan olingan oʻrtacha pensiyani koʻrsatadi. Bu nomuvofiqlik fuqaro pensiya badallaridan koʻp mablagʻ olmayotgani va pensiyalar juda past ekanini anglatadi.
Bundan tashqari, Oʻzbekistonda norasmiy bandlik yuqori boʻlgani sababli pensiya taʼminoti tizimining qamrovi past boʻlib ' 38 foizni tashkil etadi. Pensiya mexanizmlari sifatida foydalanish mumkin boʻlgan rasmiy moliyaviy xizmatlar ommabopligi ham past.
Oʻzbekiston pensiya tizimi majburiy badallar boʻyicha belgilangan toʻlov tizimidan iborat boʻlib, borgan sari davlat byudjetidan koʻproq moliyalashtirilmoqda.
Soʻnggi 10-yilda Pensiya jamgʻarmasi daromadlari 3,4 baravarga oshgan boʻlsa, xarajatlari 5 baravarga oshgan. 2020-yildan pensiya toʻlovlarini moliyalashtirish uchun davlat byudjetidan doimiy ravishda transfert ajratilmoqda.
2022-yilda transfert miqdori 11 trln soʻm (jami xarajatning 24,7 foizi)ni tashkil etgan boʻlsa, 2023-yilda 15 trln soʻm (29 foiz) koʻzda tutilgan. 2030-yilda transfert miqdori 38 trln soʻmga yetishi prognoz qilinmoqda.
Aksariyat mamlakatlarda mazkur komponent kasbiy pensiya dasturlari yoki shaxsiy jamgʻarish dasturlari bilan toʻldiriladi. Oʻzbekistonda kasbiy pensiya rejalari mavjud emas. Mavjud boʻlgan yagona individual jamgʻarish dasturi majburiy boʻlib, badallar stavkasi past boʻlgani (oylik ish haqining 0,1 foizi) va cheklovchi qoidalari koʻp boʻlgani bois katta ahamiyat kasb etmaydi.
Ushbu mablagʻlarga har yili inflyatsiya miqdorida foiz daromadlari (2021-yilda 10 foiz, 2022-yilda 12,4 foiz, 2023-yilda 8,8 foiz) hisoblansa-da, fuqarolar oʻz jamgʻarmalarini ixtiyoriy ravishda boshqa moliyaviy instrumentlarga yoki bank omonatlariga yoʻnaltirish huquqiga ega emas.
Strategik islohotlar agentligi Oʻzbekistonda pensiya tizimini takomillashtirish uchun quyidagilarni taklif qilmoqda:
Agentlikka koʻra, pensiya tizimini takomillashtirish maqsadida prezident farmoni loyihasini ishlab chiqish kerak.
'Bunda: pensiya tizimini keng koʻlamli isloh qilish, shu jumladan pensiya tayinlash shartlarini qayta koʻrib chiqish, pensiya yoshini umr davomiyligiga moslab qayta koʻrib chiqish, ish staji yoki pensiya olish uchun badallarni qayta koʻrib chiqish, pensiya tizimining moliyaviy barqarorligini taʼminlash va aholi qamrovini oshirish kabi jihatlar inobatga olinishi maqsadga muvofiq', deyiladi rasmiy axborotda.
Alkogol va tamaki mahsulotlariga milliy, davlatlararo hamda xalqaro standartlar loyihalari tayyorlanadi
Bosh prokuratura huzuridagi Departament qoshidagi Alkogol va tamaki bozorini tartibga solish inspeksiyasida isteʼmol va texnik etil spirti, alkogol va tamaki mahsulotlarini ishlab chiqarishni standartlashtirish boʻyicha ishchi guruh yigʻilishi oʻtkazildi.Unda alkogol va tamaki sohasini tartibga solish borasida joriy yil 3-iyunda qabul qilingan Farmon va Qarorda belgilab berilgan vazifalarni amalga oshirish hamda standartlar, texnologik va sifat darajalarini xalqaro talablarga muvofiqlashtiri
UMR – TEZLIKDAN MUHIMDIR
Toshkent viloyatining Oqqo'rg'on tumanida yo'l harakati xavfsizligi xodimlari tomonidan mazkur hududda joylashgan mahalla, tashkilot va aholi gavjum joylarda profilaktik suhbat tashkil etildi. “Umr – tezlikdan muhimdir” shiori ostida bo'lib o'tgan ushbu tadbirda yo'lovchi tashish faoliyati bilan shug'ullanuvchi haydovchilarga mamlakatimizda sodir etilgan yo'l-transport hodisalarining tafsilotlari haqida ma'lumotlar berilib, ularning ayanchli oqibatlari muhokama qilindi. Shuning
Xorijiy valyutalarning soʻmga nisbatan qiymati eʼlon qilindi
Unga koʻra, dollarning rasmiy kursi 8,96 soʻmga koʻtarildi va 12 634,00 soʻmni tashkil qildi.Yevro kursi 23,61 soʻmga oshib, 13 710,42 soʻm etib belgilandi.Rossiya rubli 2, 51 soʻmga koʻtarilib, 148,62 soʻmni tashkil qildi.
Dollar kursi ikki kunlik koʻtarilishdan keyin yana pastladi
Unga koʻra, dollarning rasmiy kursi'34,17'soʻmga tushdi va'12 599,83'soʻmni tashkil qildi.Yevro kursi'34,56'soʻmga pastlab,'13 675,86'soʻm etib belgilandi.Rossiya rubli'0,84'soʻmga tushib,'147,78'soʻmni tashkil qildi.