Ukrainadagi urushni tinch yo‘l bilan hal etish bo‘yicha sammitga Rossiyadan tashqari 100 dan ortiq davlat va tashkilotlar taklif etilgan. Ukraina Prezidenti Vladimir Zelenskiy Moskva hali ham Rossiya tajovuzkorligi bilan bog‘liq kelasi oy rejalashtirilgan “tinchlik sammiti”ni izdan chiqarishga urinayotganini aytdi. Bu haqda u kecha, 29 may kuni e’lon qilgan videomurojaatida so‘z ochdi.
Ukraina Prezidentining aytishicha, Kreml davlatlarga ushbu uchrashuvda qatnashmaslik uchun bosim o‘tkazmoqda.
Zelenskiy 15-16 iyun kunlari Shveysariyada bo‘lib o‘tadigan sammitda jahon hamjamiyati o‘zining “tinchlik formulasini” ilgari surish uchun umumiy front yaratilishini istaydi, bu esa Rossiya qo‘shinlarini olib chiqib ketish va Ukrainaning 1991 yildagi chegaralarini tiklash bo‘yicha talablarga asoslangan.
Vladimir Zelenskiy imkon qadar ko‘proq dunyo mamlakatlari Rossiyaga bosim o‘tkazishga intiladi.
Kechki videomurojaatida Vladimir Zelenskiy hozirda “100 ga yaqin davlat va xalqaro tashkilotlar” mojaroni hal qilish bo‘yicha “global sa’y-harakatlar”da ishtirok etayotganini aytdi.
“Rossiya bundan buyon sammitni to‘xtata olmaydi, garchi buning uchun juda ko‘p harakat qilsa ham. U turli mamlakatlarga beqarorlik bilan tahdid qilib, yetakchilarga bosim o‘tkazadi. Bu esa dunyo terrorchi davlatga haddan tashqari ko‘p vaqt bergani oqibatlaridan biridir”, deya ta’kidladi Zelenskiy.
Sammitning mezboni Shveysariya Rossiyani taklif qilmadi va Moskva uning ishtirokisiz tadbirni ma’nosiz deb hisoblaydi. Kreml mojaroga barham berish bo‘yicha muzokaralar o‘tkazishga tayyorligini va 2022 yilda urushning dastlabki haftalarida bo‘lib o‘tgan muzokaralarni boshlanish nuqtasi sifatida taklif qilishini aytdi.
Hozirda Moskva Zelenskiyning rejasini “ishlab bo‘lmaydigan” deb hisoblaydi va har qanday munozarada “yangi voqeliklar”, jumladan, Rossiya Ukraina hududining qariyb 18 foizini nazorat qilishini hisobga olish kerakligini ta’kidlamoqda.
Eslatib o‘tamiz, 24 may kuni Rossiya Prezidenti Vladimir Putin Minskda Shveysariyada bo‘lib o‘tadigan konferensiya Zelenskiyning G‘arb hamjamiyati tomonidan qonuniyligini tasdiqlashga qaratilganini aytgandi.