Bugun, 16 avgust kuni Bern shahrida O'zbekiston va Shveytsariya o'rtasida "O'zbekiston Respublikasi va Shveytsariya Konfederatsiyasi o'rtasidagi Shveytsariya Konfederatsiyasi hududida konfiskatsiya qilingan noqonuniy orttirilgan aktivlarni O'zbekiston Respublikasi aholisining manfaatlarida qaytarish yo'llari to'g'risida"gi bitim imzolandi. Bu haqda Adliya vazirligi xabar berdi.

Bitimni O'zbekiston Respublikasi nomidan adliya vaziri Ruslanbek Davletov va Shveytsariya nomidan ushbu mamlakatning Prezidenti Inyatsio Kassis imzoladi.

Bitimni imzolash marosimida, shuningdek BMT vakillari, xususan BMTning Ko'p-sheriklik trast jamg'armasi ofisi ijrochi koordinatori J. Topping ishtirok etdi.

Bitimning imzolanishi ilgari O'zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti Islom Karimovning to'ng'ich qizi Gulnora Karimova boshchiligidagi uyushgan jinoiy guruh tomonidan noqonuniy ravishda orttirilgan va Shveytsariyada legallashtirilgan 131 mln AQSh dollarining Shveytsariya tomonidan O'zbekiston xalqiga darhol qaytarilishini anglatadi.

Bitim noqonuniy orrtirilgan taqriban 131 mln AQSh dollariga (taqriban 1,4 trln so'm) teng aktivlarni O'zbekistonga qaytarishni, noqonuniy orttirilgan aktivlarni qaytarishning asosiy printsiplari, mexanizm va maqsadlarini belgilaydi.

Bitimga muvofiq, noqonuniy orttirilgan aktivlarni qaytarishning quyidagi asosiy printsiplari belgilanmoqda:

•    ochiqlik va oshkoralik, restitutsiya to'g'risidagi axborotni jamoatchilikka ochiq eʻlon qilish;

•    ushbu jarayonda fuqarolik jamiyatining ishtiroki;

•    qaytarilgan mablag'larni pirovardida ijtimoiy sohaga, xususan, taʻlim va sog'liqni saqlash sohalariga yo'naltirilishi;

•    O'zbekiston va Shveytsariya o'rtasida restitutsiya masalalari bo'yicha doimiy, samarali va o'zaro hurmatga asoslangan muloqotning davom ettirilishi.

O'zbekiston, Shveytsariya va BMT ishtirokidagi uch tomonlama restitutsiya mexanizmiga alohida eʻtibor beriladi. Restitutsiya BMTning Ko'p-sheriklik trast jamg'armalari tizimiga kiruvchi "Uzbekistan Vision 2030" ko'p-sheriklik trast jamg'armasi orqali amalga oshiriladi.

Jamg'arma tegishli funktsiya va vakolatlarga ega bo'lgan quyidagi maʻmuriy-tashkiliy tuzilmaga ega:

Yuqori darajadagi strategik qo'mita (O'zbekiston va Shveytsariyadan bir nafardan yuqori martabali vakil) – jamg'arma faoliyati bo'yicha strategik qarorlar qabul qiladi.

Boshqaruv qo'mitasi (O'zbekiston, Shveytsariya va BMTdan bir nafardan vakil) – jamg'armaning operatsion faoliyati, shu jumladan loyihalarni ko'rib chiqish va tasdiqlash bo'yicha to'liq konsensus asosida qarorlar qabul qiladi.

Bundan tashqari, tashkiliy tuzilma tarkibiga jamg'arma faoliyati ustidan jamoatchilik nazoratini amalga oshiruvchi va o'z faoliyatini jamoatchilik asosida va ish haqisiz amalga oshiradigan O'zbekiston va Shveytsariya fuqarolik jamiyati vakillaridan hamda xalqaro nohukumat tashkilotlaridan iborat Fuqarolik jamiyati maslahat kengashi ham kiradi.

Boshqaruv qo'mitasi tomonidan tasdiqlangan loyihalar BMTning O'zbekistondagi tegishli idoralari tomonidan O'zbekiston tomoni bilan birgalikda amalga oshiriladi.

Amalga oshirilgan va amalga oshirilayotgan loyihalar haqidagi barcha maʻlumotlar ochiq eʻlon qilinadi va keng jamoatchilikka taqdim etiladi.

"Bunday tizim korruptsiya va boshqa xavflarni minimallashtiradi, shuningdek mablag'larni sarflashda shaffoflik va hisobdorlikni taʻminlaydi", deyiladi vazirlik xabarida.

Avvalroq Gulnora Karimova Shveytsariya sudida korruptsiya jinoyati bo'yicha yutib chiqqani va shu orqali mamlakat banklarida muzlatilgan 293 mln frank (303 mln dollar) ni qaytarishi mumkinligi haqida xabar berilgandi.

So'nggi maʻlumotlarga ko'ra, Gulnora Karimova Toshkent viloyati Zangiota tumanida joylashgan 21-sonli jazoni o'tash koloniyasida saqlanmoqda. U koloniyaga 2019 yilning 14 mart kuni olib kelingan va 7-otryadning 2-sektoriga (umumiy rejimdagi) joylashtirilgan.

2020 yilning 18 mart kuni jinoyat ishlari bo'yicha Toshkent shahar sudida Gulnora Karimova va u tomonidan tashkil etilgan jinoiy uyushma aʻzolariga nisbatan jinoyat ishini ko'rib chiqish bo'yicha sud jarayoni nihoyasiga yetdi va sud hukmi eʻlon qilindi. 

O'tkazilgan yopiq sud majlisida sudlanuvchilar, guvohlar, jabrlanuvchilar ko'rsatmalari tinglandi, dalillar tekshirildi va sudlanuvchilar himoyachilarining vajlari muhokama qilindi.

Sud jinoyat ishi materiallarini har tomonlama va to'liq o'rganib, sudlanuvchi Gulnora Karimovani jinoiy uyushma tashkil etish, tovlamachilik, o'zlashtirish va rastrata yo'li bilan talon-toroj qilish, jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirish va boshqa jinoyatlarni sodir etganlikda aybli deb topdi.

Sud hukmi bilan Gulnora Karimovaga 13 yil 4 oy muddatga ozodlikdan mahrum qilish jazosi tayinlandi. Jinoyat qonunchiligi normalariga muvofiq hamda bir necha jinoyat va hukmlar majmui bo'yicha jazo tayinlanganligini inobatga olgan holda jazo muddatini 2015 yil 21 avgustdan boshlab hisoblash belgilandi.