north_east

Markaziy Osiyoga tashqi kuchlar tomonidan bosim bo‘lyapti – O‘zbekiston Xavfsizlik Kengashi

Qozog‘iston Prezidenti Qosim-Jomart To‘qayev Markaziy Osiyo davlatlari xavfsizlik kengashlari kotiblarini qabul qildi. Bu haqda Oq o‘rda matbuot xizmati xabar berdi.

Qosim-Jomart To‘qayev delegatsiyalar rahbarlarini qutlar ekan, Markaziy Osiyo davlatlari xavfsizlik kengashlari kotiblarining birinchi yig‘ilishi tashqi va ichki tahdidlar hamda tahdidlarning oldini olish bo‘yicha sa’y-harakatlarni birlashtirish, shuningdek, zarur javob choralarini ishlab chiqish uchun samarali platformaga aylanishini ta’kidladi.

“Mintaqaviy hamkorlik barcha yo‘nalishlarda faol rivojlanib borayotgani va bu, albatta, ijobiy tendensiya bo‘lib, mintaqa mamlakatlari o‘rtasidagi savdo-iqtisodiy hamkorlik ham sifat jihatidan yangi bosqichda rivojlanib borayotganini hisobga olsak, bu ayniqsa muhimdir. So‘nggi besh yilda mintaqalararo tovar ayirboshlash hajmi 80 foizdan ortiq o‘sib, 10 milliard dollardan oshdi, shu bilan birga, mamlakatlar o‘rtasidagi eksport-import operatsiyalarini tizimli ravishda oshirish, tovar turlarini kengaytirish, qo‘shma tovarlar sonini kengaytirish vazifalari faollashtirildi. O‘zaro manfaatli hamkorlik nafaqat o‘sib bormoqda, balki ular Markaziy Osiyo iqtisodiyotining butun konfiguratsiyasini ham o‘zgartirmoqda, ham faollashtirmoqda. Bu Markaziy Osiyo davlatlarining yanada yaqinlashishiga xizmat qilmoqda”, degan davlat rahbari.

Prezident To‘qayev zamonaviy chaqiriq va tahdidlarning aksariyati transchegaraviy xususiyatga ega ekani, shuning uchun ularga qarshi kurashish umumiy sa’y-harakatlarni birlashtirishni talab qilishini ta’kidladi.

“Avvalo, gap xalqaro ekstremizm va terrorizmga, giyohvand moddalarning noqonuniy aylanishiga, qurol-yarog‘ savdosiga qarshi kurash haqida ketmoqda. Bu borada Afg‘oniston umumiy e’tiborimiz markazida bo‘lishi kerak. Bu mamlakatda murakkab ko‘p yo‘nalishli jarayonlar sodir bo‘lmoqda. Tan olish kerakki, bu mamlakatda iqtisodiy vaziyat barqarorlashuvi va tiklanishining ma’lum belgilari mavjud. Boshqa tomondan, xalqaro terroristik tashkilotlar faoliyati bilan bog‘liq yuqori xavflar saqlanib qolmoqda, buni Moskva viloyatidagi qonli terakt ham tasdiqlaydi. Bizning fikrimizcha, hozirgi bosqichdagi strategik vazifalardan biri Afg‘onistonni mintaqaviy aloqalarga faol jalb etishdir. Va bu erda ko‘p narsa mamlakatlarimizning kelishilgan pozitsiyasiga bog‘liq. Biz mamlakatimizda BMTning Markaziy Osiyo va Afg‘oniston uchun Barqaror rivojlanish maqsadlari bo‘yicha mintaqaviy markazini yaratishni dolzarb deb bilamiz”, degan Qosim-Jomart To‘qayev.

Davlat rahbari bugungi uchrashuv 9 avgust kuni Ostona shahrida bo‘lib o‘tadigan Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining oltinchi maslahat uchrashuviga tayyorgarlik ko‘rishning muhim bosqichi ekanini ta’kidladi. Prezidentning ta’kidlashicha, bu yil rais sifatida Qozog‘iston bo‘lajak sammit salohiyatini mustahkamlash bo‘yicha faol ish olib bormoqda.

“Biz “Markaziy Osiyo – 2040” mintaqaviy hamkorlikni rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqdik. Mintaqaviy yaqinlashuvning ustuvor yo‘nalishlari, birinchi navbatda, besh tomonlama hamkorlikni kengaytirish va Markaziy Osiyoning xalqaro sub’ektivligini mustahkamlashga qaratilgan. Ishonchim komilki, Ostonadagi sammit davomida ushbu hujjatning qabul qilinishi mintaqa uchun konseptual ahamiyatga ega bo‘ladi. Mamlakatlarimiz o‘rtasidagi munosabatlarning o‘ziga xos xususiyati XXI asrda Markaziy Osiyoni rivojlantirish bo‘yicha Do‘stlik, yaxshi qo‘shnichilik va hamkorlik to‘g‘risidagi shartnomada mustahkamlab qo‘yilgan. Bu strategik hamkorlikni keyingi bosqichga olib chiqadi. O‘ylaymanki, Ostonadagi sammitning asosiy natijalaridan biri bu barchamiz uchun tarixiy Shartnomani imzolash tartib-taomilining yakunlanishi va uning kuchga kirishi bo‘lishi mumkin. Besh tomonlama formatimizni institutsional jihatdan yanada takomillashtirish dolzarbligicha qolmoqda”, deydi Qozog‘iston rahbari.

Qosim-Jomart To‘qayev do‘stlik, yaxshi qo‘shnichilik va ittifoqchilik ruhidagi mintaqaviy o‘zaro hamkorlik yuksak darajada ekanini alohida ta’kidladi. Shu bilan birga, uning so‘zlariga ko‘ra, hamkorlik faqat mintaqa bilan chegaralanib qolmaydi.

“Tashqi hamkorlar bilan har tomonlama hamkorlik tizimli ravishda mustahkamlanmoqda, ma’lumki, global o‘yinchilar “Markaziy Osiyo plyus” formatida faol hamkorlik qilishdan yuqori darajada manfaatdor. O‘tgan yili o‘tkazilgan Markaziy Osiyo – Yevropa Ittifoqi, Markaziy Osiyo – Xitoy, Markaziy Osiyo – AQSH, Markaziy Osiyo – Fors ko‘rfazi davlatlari, Markaziy Osiyo – Germaniya formatidagi uchrashuvlar natijalari shundan dalolat beradi, deydi Prezident.

To‘qayev mintaqa davlatlarini bir-biriga qarama-qarshi qo‘yish va bo‘lib tashlashga intilayotgan tashqi kuchlarga birgalikda qarshilik ko‘rsatishga chaqirdi.

“Ishonchim komilki, biz bunday yondashuv va urinishlarni qat’iyan rad etamiz, umuman olganda, mamlakatlarimizda o‘zaro maqbul yechim topa olmaydigan muammolar yo‘q va bo‘lmasligi ham kerak. Ishonamanki, mushtarak harakatlar va o‘zaro yordamning uyg‘unligigina qardosh xalqlarimiz farovonligiga yo‘l ochib beradi. Fursatdan foydalanib, Qozog‘istondagi suv toshqinlari munosabati bilan ko‘rsatilayotgan birodarlik hamjihatligi va ko‘rsatgan yordami uchun mamlakatlaringizga samimiy minnatdorlik bildiraman. Biz bu qo‘llab-quvvatlashni yuksak qadrlaymiz va buni chinakam do‘stlik, yaxshi qo‘shnichilik va o‘zaro qo‘llab-quvvatlashning isboti deb bilamiz”, deydi Prezident. 

Qosim-Jomart To‘qayev uchrashuv natijalari Markaziy Osiyo davlatlari o‘rtasida xavfsizlik sohasida hamkorlikni mustahkamlashga xizmat qilishiga ishonch bildirdi.

“Hamkorlik va o‘zaro ishonchni rivojlantirish yo‘lida vaziyat tubdan o‘zgarganini mamnuniyat bilan qayd etamiz. To‘liq mas’uliyat bilan ayta olaman: tom ma’noda 10 yil avval Markaziy Osiyo mintaqasida bunday holat yo‘q edi. Hozir davlat rahbarlari, hukumat rahbarlari, xavfsizlik kengashlari kotiblari, huquq-tartibot idoralari rahbarlari u yoqda tursin, xo‘jalik boshqarmalariga rahbarlik qilayotgan insonlar bir-biri bilan chambarchas aloqada. Bu esa Markaziy Osiyo mintaqasidagi vaziyat barqaror rivojlanish sari intilayotganidan juda yaxshi belgidir”, deya xulosa qildi Qozog‘iston Prezidenti.

Tadbirda Qozog‘iston Xavfsizlik kengashi kotibi Gizat Nurdauletov, Qirg‘iziston Xavfsizlik kengashi kotibi Marat Imanqulov, Tojikiston Xavfsizlik kengashi kotibi Nasrullo Maxmudzoda, O‘zbekiston Xavfsizlik kengashi kotibi Viktor Maxmudov va Turkmanistonning Qozog‘istondagi elchixonasi harbiy attashesi Annamirat Yag‘mirov ishtirok etdi.