Gulmira Razikova, tibbiyot fanlari boʻyicha falsafa doktori (PhD):

— Allergik alveolit — oʻpka yalligʻlanishi bilan kechadigan kasallik. Ammo uning belgilari boshqa xastaliklar bilan juda oʻxshash. Isitma, yoʻtal, nafas yetishmovchiligi, holsizliq, charchoq, mushaklardagi ogʻriqlar shular jumlasidan.

Ayni sababdan maxsus diagnostik vositalar, laborator tekshiruvlar va tor soha mutaxassislari koʻmagisiz bu kasallikni aniqlash ham, davolash ham mushkul.

Bolalarda allergik alveolit kattalarga qaraganda kamroq uchrasa-da, biroq oʻtkir shaklda kechadi. U asosan 2 yoshdan 16 yoshgacha boʻlgan oʻgʻil-qizlar orasida kuzatiladi.

Xastalik qoʻzgʻatuvchisi pichan, qush va parranda patlari va axlati, zamburugʻ sporalari, uy, sabzavot va qahva changi, dorilar hamda boshqa kimyoviy va organik moddalar hisoblanadi.

Mazkur allergenlar juda kichik hajmda boʻlgani tufayli bronxlar va traxeyada oʻrnasholmaydi va asosan oʻpka alveolalarida joylashadi. Oqibatda allergik reaksiya chogʻida oʻpka yalligʻlanib, xuddi grippga chalingan bemorlardagi singari nafas siqishi, yoʻtal, quruq balgʻam ajralishi, tana harorati koʻtarilishi kabi holatlar kuzatiladi.

Alveolitning oʻtkir shaklida kasallik belgilari allergenlarning davomiy taʼsiri tufayli yuzaga keladi.

Dastlab bola umumiy zaiflik, titroq va bosh ogʻrigʻidan shikoyat qiladi. Ushbu alomatlar oʻtkir respirator virusli infeksiyalar alomatlariga oʻxshaydi. Bu esa oʻz vaqtida tashxis qoʻyish jarayonini qiyinlashtiradi.

Soʻng kichik yoshli bemor quruq yoʻtal va nafas qisishidan aziyat cheka boshlaydi. Allergen bilan aloqa toʻxtatilgach, yaʼni bola toza havoga chiqqach, ahvoli yaxshilanib, alomatlar sezilarli darajada kamayishi va 2-3 kun oʻtib butunlay yoʻqolib ketishi ham mumkin.

Xastalikning davomli shakli yengil yoʻtal va nafas qisishi bilan tasniflanadi. Bunda bemor allergen bilan aloqani toʻxtatgach, tiklanish jarayoni bir necha hafta davom etadi.

Biroq allergen bilan aloqa muntazam davom etsa, bora-bora xastalik rivojlanib, surunkali shaklga oʻtadi. Oqibatda nafas qisishi va balgʻam ajralishi bilan kechadigan yoʻtal doimiy tusga kiradi.

Toʻqimalarning yetarli kislorod bilan toʻyinmasligi oqibatida barmoqlar boʻgʻimlari deformatsiyasi yuzaga keladi.

Vaqt oʻtgan sayin bemorning ahvoli ogʻirlashib, horgʻinlik, zaiflik, ishtaha pasayishi, vazn yoʻqotishi, mushaklardagi ogʻriqlar kuchayadi.

Xastalikning surunkali shaklida bemor allergiya qoʻzgʻatuvchi moddalar bilan roʻbaroʻ kelmasa, alomatlar vaqtincha kamayishi mumkin, ammo ular butunlay yoʻqolmaydi.

Kasallik alomatlari kuzatilganda, allergolog-immunolog mutaxassisga murojaat qilish lozim.