“Ал-вакил”, “Сетора”, “Уммон”: ўз даврида шуҳрат қозониб, сўнг тарқалиб кетган гуруҳлар (фото ва видео)

Ўзбек естрадаси тарихида минглаб хонандалар қатори ўзига хос ижоди билан из қолдирган ижодий гуруҳлар ҳам талайгина. 1990—2000-йилларда санъат оламига кетма-кет гуруҳлар кириб келдики, уларнинг ижод намуналари ўзбек ёшлари орасида кенг оммалашди. Ўша даврда ҳит даражасига кўтарилган тароналар бугунги кунда ҳам ўз тингловчиларини ўқотмай келмоқда. “Дарё” мухбири Миролим Исажонов бир пайтлар машҳурликка еришиб, сўнг фаолиятини тўхтатган гуруҳлар ҳақида материал тайёрлади. Қуйидаги маълумотлар кишини болалик, ўсмирлик даврларига қайтариши шубҳасиз.

Африкагача донғи кетган “Садо”

1980-йилда навоийлик Мила Романиди ва тошкентлик Кумуш Раззоқовадан иборат “Садо” гуруҳи тузилади. Улар ўз сафига 16 ёшли Азиза Муҳамедова исмли қизни ҳам қўшишади. Ушбу трио дастлаб халқ ўлида ижро етиладиган қўшиқ ва лапарларни куйлаб, омма назарига тушади. Гуруҳ 1981-йили Ялтада ўтказилган халқаро мусиқий танловда биринчи ўринни қўлга киритгач, “Садо”нинг машҳурлик онлари бошланади. Европа, Африка мамлакатларида консертлар қўйган қизларнинг жамоадаги ҳамкорлиги салкам ўн йил давом етиб, 1989-йил гуруҳ парчаланиб кетади.

Мила ва Азиза карерасини хорижда давом еттириш мақсадида Москвага ўл олади. Уларнинг иккиси ҳам бугунги кунда Россияда яшаб, ижод қилмоқда. Кумуш Раззоқова еса “Наво” ансамблида Ҳасан ва Ҳусан Жўраевлар билан бирга яна трио таркибида ишлай бошлайди. 1991-йилга келиб Кумуш Раззоқова “Наво”ни тарк етади ва яккахон хонанда сифатида ижод қилишга киришади. У таниқли бастакор Дилором Омонуллаеванинг таклифи билан “Мен сени ҳеч кимга бермайман”, “Ёмғир ёғди”, “Икки дарахт”, “Сиз ёқасиз менга ҳамиша”, “Саратон” сингари қўшиқларни куйлаганидан кейин, ўзбек естрадасида Кумуш Раззоқова номи пайдо бўлади. Хонанда 1994-йили “Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист” унвонига лойиқ кўрилади. У айни пайтда Тошкент шаҳрида яшайди.

Мудҳиш қотилликдан сўнг тарқалган “Ал-вакил”

90-йиллар бошида ўзбек естрадасида пайдо бўлган “Ал-вакил” гуруҳининг қўшиқларини ҳозиргача тингловчилар бисёр. Гуруҳнинг қўшиқларида реп ўналиши бошқа ўналишлар билан уйғунликда ўзгача кўриниш касб етгани учун ҳам ўша давр ёшлари жамоа тароналарини чинакам янгилик сифатида қабул қилади. “Шоҳсарой”, “Бўм-бўш кўчалар”, “Ажойиб тун”, “Йиғламагин”, “Дам-дам” сингари қўшиқлар шлягерга айланади.

Гуруҳнинг икки вакили — Арсен Арутюнян ва Данис Сирагев 1999-йилда хонанда Лайлонинг ўлимида айбланиб судланади. Улар жазо муддатини ўтагач, Арсен 2012-йили Москвага кўчиб кетади. У аввалига Омар Ахе тахаллуси билан яккахон ижод қилади, сўнгра Арсен Гинзбург сифатида Тҳе АРС гуруҳи солисти сифатида танилади. Маълумотларга кўра, Данис Италияда яшайди.

Қотилликдан олдин “Ал-вакил”ни тарк етган Али Бабаев Тошкент шаҳридаги тунги клубларда дижейлик қилиши ҳақида маълумотлар мавжуд. Гуруҳ лидери Музаффар Охунжонов бироз муддат Шоҳрух реп ижодий жамоасида ишлаганидан кейин, 2011-йилда юрак хуружидан вафот етади.

Бир йил ичида шуҳрат қозониб, сўнган “Жоним”

1999-йилда Вагиф Закировнинг таклифи билан ташкил етилган “Жоним” гуруҳи қисқа вақт ичида машҳурликка еришади. Икки дугона — Зилола Мусаева ва Нателла бир неча ой давомида ўнлаб қўшиқлар куйлаб, “Ўтиб кетади” номли дебют албомини ёзади. Ушбу албомдаги “Ўтиб кетади”, “Қарама кўзларимга” каби ҳит қўшиқлар ёшлар орасида кенг оммалашиб, гуруҳ қизларини елга танитади.

Аммо “Жоним”нинг фаолияти узоққа бормайди, яъни бир йилдан сўнг гуруҳ тугатилади. Нателла ўзини оилага бағишлаш ниятида санъатни тарк етишга қарор қилади. Зилола Мусаева еса 2000-йилда “Тарона рекордс” продюсерлик компанияси билан шартнома тузиб, Шаҳзода тахаллусида ижодини давом еттиради. У 21 йилдирки, ёш-у кексанинг севимли хонандаси сифатида еътибор қозонмоқда.

“‘Жонимъ гуруҳи ҳозирда ўқ. Мен ўз фаолиятимни ‘Жонимъ гуруҳидан, дугонам Нателла билан бошлаганман. У кейинчалик оилани танлади. Ҳозирда бахтли оила бекаси, фарзандлари бор. Орадан анча вақт ўтиб, ‘Жонимъ гуруҳини янги таркибда қайта ташкил қилгандим. Лекин у ҳам тарқаб кетди”, — дейди хонанда Шаҳзода.

МДҲ мамлакатларида машҳурликка еришган “Дадо”

“Дадо” гуруҳи 1999-йилда Тошкентда ака-ука — Алишер ва Рустам Мадумаровлар томонидан тузилган. Улар дастлаб “Анор” гуруҳида фаолият юритишгач, янги гуруҳ ташкил етиш ғоясини амалга оширишга киришишади. Сўнгра иккиси дадасининг хотирасига бағишлаб, “Дадо” (тожик тилида “дада” маъносини билдиради) гуруҳига асос солишади.

2008-йилгача жўшқин фаолият юритган гуруҳ нафақат Ўзбекистонда, балки МДҲ мамлакатларида ҳам машҳурликка еришади. Уларнинг “Юрагим”, “Беном”, “Дадо-надо” каби қўшиқлари хит даражасига кўтарилади. Алишер Мадумаров 2014-йилда солиқ тўлашдан бўйин товлашда айбланиб, суд ҳукми билан 10 йилга озодликдан маҳрум етилган еди.

2020-йилнинг декабр ойида гуруҳ ижтимоий тармоқлардаги саҳифаларида 7 йилдан сўнг яна ижодни қайта тиклаб, янги қўшиқларини еълон қилишини таъкидлашганди. Бироқ ҳозирча “Дадо”нинг янги ижод маҳсуллари оммага ҳавола етилганича ўқ.

“Фаёд” гуруҳи

1999-йилда продюсер Алишер Нишонов томонидан тузилган “Фаёд” гуруҳи ҳам тез орада шуҳрат қозонади. Икки қиз – Раъно ва Виктория Шиндинадан иборат жамоанинг илк таронаси “Наврўз” бўлиб, бу “Фаёд”га чинакам машҳурлик олиб келади ва ҳозиргача севиб тингланади. Гуруҳ асосан, ўзбекона миллий қадриятлар, урф-одатлар ва халқ термаларини куйга солиб, мухлислар еътиборини тортади. Уларнинг “Алла”, “Чаманда гул” каби бир қанча тароналари ҳам ўз тингловчиларига ега. Айниқса, Тоҳир Содиқов билан ижро етган “Барглар” дуети ёшлар орасида кенг оммалашган. Гуруҳ 2001-йилда “Ниҳол” мукофоти билан тақдирланади.

2003-йилда гуруҳ ҳеч қандай низо ва келишмовчиликларсиз фаолиятини тўхтатади. Жамоадаги қизлар мустақил ижод қилиш истагида ўз ўлини танлашга қарор қилишади. Раъно бугунги кунда Америкада яшайди. Виктория еса Тошкентда. У “Фаёд” гуруҳини сақлаб қолиш мақсадида “Виктория Фаёд” тахаллуси билан хонандаликни давом еттиряпти.

Афсонавий “Сетора”

Ўзбек естрадаси тарихининг ёрқин саҳифаларидан жой олган “Сетора” гуруҳининг ижод маҳсуллари бугунги кунда ҳам дунёнинг турли нуқталарида жаранг сочиши шубҳасиз. Гуруҳ қизлари – Комила Хаджаева, Феруза Латипова ва Лайло Галиева Глиер номидаги мусиқа мактабида бирга ўқишган. Улар ўқувчилик даврида “Олтин юлдузлар” номли гуруҳ ташкил қилиб, таълим даргоҳида ўтказиладиган турли тадбирларда чиқишлар қилишади. Учала синфдош мактабни битиргач, профессионал ижодни бошлаш арафасида гуруҳни қайта номлаш ҳақида бош қотиришади. Тожик тилида юлдуз маъносини англатувчи “ситора” ва уч созли мусиқа асбоби “сетор” сўзидан бирини танлаш устида чуқур ўйланишади. Сўнгра “Сетора” номини танлашади ва шу тариқа 1998-йилнинг 1-март санасидан гуруҳ фаолиятини бошлайди.

Мазкур трио “Тарона рекордс” продюсерлик компанияси билан ҳамкорликни ўлга қўяди. Гуруҳ таниқли бастакорлар – Шаҳноз ва Руслан Шарипов томонидан яратилган “Оҳим”, “Сенга”, “Аждодлар руҳи”, “Сен борсан” каби қўшиқларни ижро етиб, қисқа фурсатда машҳурлик чўққисини забт етади. Гуруҳ қизлари 2000-йили “Ниҳол” мукофоти, 2002—2004-йилларда “Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист” унвони билан тақдирланади.

2007-йили учала дугона “Сетора”ни тарк етиб, танаффус еълон қилишади. Улар бунинг сабабини — улғайиш, ўз ўлини топиш ва шахсий ҳаётга кўпроқ аҳамият қаратиш каби бир қанча омиллар билан боғлайди. Орадан бир неча йил ўтиб, қизлар “Сетанҳо” номи остида янги гуруҳ тузади. Лекин “Сетанҳо”нинг фаолияти узоққа бормайди. Қизлар 15 йиллик танаффусдан сўнг, “Сетора” номини ҳуқуқий томондан қайтариб олган бўлса-да, бироқ аввалгидек биргаликда ижод қилишгани ўқ. Лайло ва Комила айни пайтда Тошкентда яшаётган бўлса, Феруза АҚШда ижодини давом еттиряпти.

“Квартет”дан “Марказ”га

2004-йилда фаолиятини бошлаган “Квартет” гуруҳи “Квартачка” қўшиғи билан танилади. 2010-йилга келиб оммага маълум бўлмаган айрим сабаблар туфайли жамоа тарқалиб кетади. “Квартет” аъзолари – Дилшод Ғиёсов ва Жавлон Асатуллаев кейинчалик “Марказ” гуруҳини ташкил етиб, бир неча йил ижод қилишади ва ушбу жамоа ҳам тугатилади.

Клипларсиз машҳур бўлган “Уммон”

“Уммон” гуруҳи севги-муҳаббат, айрилиқ мавзулардаги қўшиқлари билан видеоклипларсиз машҳурликка еришган. 2007—2008-йилларда ёшлар орасида катта аудитория ега бўлган мазкур гуруҳ ҳам орадан ўн йилдан зиёд вақт ўтиб, ўзаро келишмовчиликлар ва турли муаммолар сабаб аста-секин тарқалди. Жамоа аъзоси Шоҳруҳ Исамуҳаммедов санъат соҳасини буткул тарк етган бўлса, Зоҳид Ризқиев ва Жасур Рафиқов еса якка хонанда сифатида ижод қилмоқда.