Кенг муҳокамаларга сабаб бўлаётган қонунлар Қўмита мажлисида кўриб чиқилди

Фото: Юнус Бўриев / “Халқ сўзи”

Сенатнинг навбатдаги ялпи мажлиси олдидан Суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупсияга қарши курашиш қўмитаси мажлиси бўлиб ўтди.

Мажлисда дастлаб “Ўзбекистон Республикасининг Конститутсиявий суди тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Конститутсиявий қонунига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳақида”ги Қонун муҳокама қилинди.

Таʼкидланганидек, мамлакатимизда жорий йилда муҳим сиёсий тадбир – умумхалқ референдуми бўлиб ўтди. Унда халқимиз хоҳиш-иродаси билан янги таҳрирдаги Ўзбекистон Республикаси Конститутсиясини қабул қилди.

Янгиланган Конститутсияга киритилган ўзгартириш ва қўшимчалар, ҳеч шубҳасиз, узоқ йиллардан бери халқимизни ташвишга солиб келаётган кўплаб масалаларга ечим берувчи қоидалар сифатида тарихга муҳрланди.

Қўмита мажлисида муҳокама қилинган Қонун ҳам янгиланган Конститутсияга киритилган қоидалардан келиб чиққан ҳолда ишлаб чиқилган. Қонун билан, биринчидан, Конститутсиявий суд ваколатлари кенгайтирилди, Ўзбекистон Республикаси референдумига чиқарилаётган масалаларнинг Ўзбекистон Республикаси Конститутсиясига мувофиқлиги тўғрисида хулоса бериш ва бу борада иш юритиш тартиби белгиланган.

Иккинчидан, Конститутсиявий суд фақатгина ўз ваколатлари жумласига киритилган масалалар бўйича қонунчилик ташаббуси ҳуқуқига ега еканлиги назарда тутилмоқда.

Учинчидан, Конститутсиявий суднинг судялари қайта сайланиш ҳуқуқисиз ўн йиллик муддатга сайланиши мустаҳкамланмоқда.

Сенаторларнинг фикрича, мазкур Қонуннинг қабул қилиниши натижасида Конститутсия олий юридик кучга егалигидан келиб чиқиб, Конститутсия ва қонунларнинг сўзсиз устуворлигига ҳамда уларнинг бир хилда амалда бўлишига еришилади.

Шунингдек, мажлисда “Ўзбекистон Республикасининг Жиноят кодексига ва Ўзбекистон Республикасининг Маʼмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳақида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни ҳам муҳокама қилинди.

Қайд етилганидек, сўнгги пайтларда республикада диний соҳа вакиллари томонидан қонуний никоҳ бўлмаса ҳам никоҳ тузишга доир диний маросимларни амалга ошириб келаётганлиги ачинарли ҳолат еканлиги таʼкидланди. Бу, ўз-ўзидан, ижтимоий муаммолар юзага келишига сабаб бўлмоқда.

Ўзбекистон халқининг кўп асрлик тарихи ва маданий анʼаналарини инобатга олган ҳолда мутасадди идоралар томонидан “Ўзбекистон Республикасининг Жиноят кодексига ва Маʼмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги Қонун ишлаб чиқилди. Қонун билан фуқароларнинг жамоат жойларида ибодат либосларида юрганлик учун белгиланган маʼмурий жавобгарлик бекор қилинмоқда.

Шунингдек Қонунда миллий, ирқий, етник ёки диний мансублигига қараб бир тоифа фуқароларни бошқа тоифа фуқаролардан устунлигини ёки нуқсонли еканлигини тарғиб қилганлик, никоҳи қонунда белгиланган тартибда қайд етилмаган шахслар ўртасида никоҳ тузишга доир диний маросимни амалга оширганлик, кўп хотинли бўлишни тарғиб қилганлик, шахсга нисбатан унинг жинсий мансублигига қараб ҳар қандай шаклдаги тазйиқ ва зўравонликни тарғиб қилганлик, хотин-қизлар ва еркаклар тенг ҳуқуқлилигини инкор етганлик ҳамда фуқароларни миллий, ирқий, етник ёки диний мансублигига қараб камситганлик ҳамда диний ташкилот томонидан ўзининг уставида назарда тутилмаган фаолият билан шуғулланганлик учун тегишли жавобгарлик белгилаш назарда тутилмоқда.

Ушбу Қонун қабул қилиниши натижасида жамиятда миллатлараро тотувликни, диний бағрикенгликни янада мустаҳкамлашга, дунёвий қадриятларни сақлаб қолишга ҳамда хотин-қизларнинг ҳуқуқларини ишончли ҳимоя қилишга еришилиши сенаторлар ва йиғилиши иштирокчилари томонидан қайд етилди.

Муҳокамалар натижасида кун тартибига киритилган масалалар юзасидан Қўмитанинг тегишли қарорлари қабул қилиниб, масʼул ташкилот ва идораларга тегишли вазифа ва тавсиялар берилди.