Foto: Hasan Paydoyev / "Xalq so'zi"

“TST SLUSTER” ning sholichilik klasterida toʻliq sanoat zanjiri yaratildi

Toshkent viloyatining Quyi Chirchiq tumanidagi “Surum” MFY hududida “TST Sluster” klasteri tomonidan sholini qayta ishlash va saqlashga ixtisoslashtirilgan Markaziy Osiyodagi eng yirik korxona foydalanishga topshirildi.

Tantanali marosimda viloyat va tuman hokimligi mutasaddilari, mahalliy kengash deputatlari, “TST Sluster” va tegishli tashkilot rahbarlari, senatorlar, jamoatchilik vakillari hamda OAV xodimlari ishtirok etdi.

Qiymati 25 milliard soʻmlik loyiha asosida bunyod etilgan zamonaviy korxonaning ishga tushirilishi natijasida “TST Rice” Sluster mahsulot yetishtirish va uni chuqur qayta ishlash boʻyicha toʻliq sanoat zanjiri yaratildi.

—Yurtboshimiz tomonidan ilgari surilgan — agrar sohaga klaster tizimini izchil joriy etish gʻoyasi bugun oʻzining yuksak samaralarini berayapti. Quyi Chirchiq tumanida sholini qayta ishlash zavodining tez fursatda qurib foydalanishga topshirilishi ham buning yorqin isbotidir, -deydi tantanali marosimda soʻzga chiqqan, Toshkent viloyati hokimi, Xalq deputatlari viloyat Kengashi rahbari, senator Rustam Xolmatov. — Quyi Chirchiq tumanida klaster tizimi tufayli keyingi ikki yilda 7 ming nafardan oshiq aholi doimiy ish bilan taʼminlandi. Birgina paxtachilik sohasini oladigan boʻlsak, hosildorlik yildan - yilga ortib bormoqda. Bundan bor-yoʻgʻi, uch-toʻrt yil muqaddam 18 sentnerdan hosil yetishtirilgan maydonlardan 45 sentnergacha paxta xom ashyosi yigʻishtirib olinmoqda.

 Joriy yilda “TCT Rice” klasteri tomonidan 2,5 ming gektardan ortiq yerda sholining “Lazurniy”, “Iskandar”, “Mustaqillik”, “Tarona” navlari ekilgandi. Noqulay ob-havo sharoiti, ayniqsa, vegetatsiya davrida kuzatilgan suv tanqisligiga qaramasdan, moʻl hosil yetishtirildi.

 Oʻtgan yillarda aholi sholi ekib tuzukli daromad topmagan. Barcha jarayonlar tarqoq ahvolda edi. Shu bois hosildorlik va rentabellik darajasi juda past koʻrsatkichni qayd etgan. Ushbu korxonaning ishga tushirilishi natijasida sholi ekishdan boshlab, uning hosilini chuqur qayta ishlab tayyor mahsulotni sotuvga chiqarishgacha boʻlgan jarayon toʻliq qamrab olindi. Yaʼni, klaster oʻzi parvarishlagan sholini oʻrib-yanchib oladi. Maxsus maydonlarda quritadi, oqlaydi, saralaydi va zamonaviy uskunalarda qadoqlab isteʼmolchiga yetkazib beradi.

“TST Sluster”ning muvaffaqiyatlari tufayli keyingi yillarda viloyatimizda baliqchilik va chorvachilikni rivojlantirish borasida ham yuksak natijalarga erishilayotir.

Shundan soʻng alvon lentalar qirqilib, Turkiyaning “Yashar Makina” kompaniyasidan keltirilgan eng soʻnggi rusumdagi uskuna va dastgohlar bilan jihozlangan sexlar tomon birinchi qadamlar tashlandi. Toshkent viloyati hokimi Rustam Xolmatov va “TST Sluster”, “BST Sluster” klasterlari rahbari Murtazo Rahmatov start tugmasini bosib, korxonani ilk bor harakatga keltirishdi.

—Bugungi tantanali marosim barchamiz uchun quvonchlidir,-deydi klaster rahbari, iqtisod fanlari doktori, senator Murtazo Rahmatov. — Bu kabi korxonalarni bunyod etilishi tufayli qishloq hududlariga sanoatni olib kiramiz, mahalla va guzarlarni obodonlashtiramiz, aholi bandligini taʼminlab, odamlarga farovon turmush sharoitini yaratamiz. Albatta, bu loyihalar zamirida muhtaram Prezidentimizning oqilona siyosati, klaster gʻoyasi mujassam. Qishloq joylaridagi korxonalarda mahsulotni chuqur qayta ishlash orqali aholining moddiy manfaatdorligini yildan-yilga oshirish kuzda tutilganligini alohida qayd etish joiz.

Umumiy maydoni 6 gektar yerni egallagan ushbu inshootda bu yil dalalardan yigʻishtirib olingan yalpi 9,5 ming tonna sholi hosili quritilib, umumiy sigʻimi 15 ming tonnalik 2 ta yopiq omborda saqlanmoqda. Bu yerdagi maxsus uskunalarda qoplangan sholi shu yerning oʻzidagi tegirmonda oqlanib saralanadi.

—Dalalardan yigʻishtirib olingan hosilni quritib, qadoqlash va saqlash jarayonlarida yangi texnologiyalar qoʻllanilmoqda, deydi “Yashar Makina” kompaniyasi vakili, korxona bosh texnologi Ridvon Gunun. — Har biri 1 tonna sigʻimiga ega boʻlgan maxsus qoplarga joylangan sholi omborlarga peshma-pesh joylashtirildi. Bu yangi ish uslubi hosilni oʻzoq vaqt yaxshi saqlash va undan yuqori sifatli guruch ishlab chiqarish imkonini beradi.

Tozalash va quritish sexi toʻrtta liniya bilan jihozlangan boʻlib, ularning har biri yordamida bir smenada 120 tonna sholini quritish mumkin. Yana bir eʼtiborli jihati shundaki, ular muqobil yoqilgʻi — koʻmirda ishlashga moslashtirilgan. Shuningdek, mazkur zamonaviy sexda boshqa qishloq xoʻjaligi ekinlari, xususan, dukkakli mahsulotlarni ham tozalash va quritish imkoniyati mavjud.

Korxonaning zamonaviy asbob-uskunalar bilan jihozlangan laboratoriyasida sholining namligi, quritish va qayta ishlash jarayonlari, shuningdek, guruch mahsulotlarining sifat koʻrsatkichlari doimiy nazorat qilinmoqda.

Kompaniyamiz taqdim etgan ilgʻor texnologik dastgohlarda yuqori navdagi guruch mahsulotlari ishlab chiqariladi va buyurtmachi talabidan kelib chiqqan holda, sigʻimi 2 kilogrammdan to 50 kilogrammgacha boʻlgan maxsus qoplarga qadoqlab beriladi. Hozirgi paytda zavod bir mavsumning oʻzida 40 ming tonnagacha mahsulotni qayta ishlash quvvatiga ega. Yaqin kelajakda loyihaning ikkinchi bosqichi ishga tushirilishi tufayli korxona quvvati yana ikki barobarga ortadi.

Korxonadan qaytarkanmiz, jamoaning yana bir xayrli tashabbusini aytishdi. Unga koʻra, bu yerdagi mavjud hosil qayta ishlab boʻlingach, viloyatdagi fermer va dehqon xoʻjaliklari bilan sholini qayta ishlash borasida yangi hamkorliklar yoʻlga qoʻyiladi. Hozirda har kim guruchni oʻz imkoniyati darajasida oqlab, ichki bozorga taqdim etayotgan jarayonlar barham topib, aholiga bejirim idishlarda, jahon andozalari darajasida qadoqlangan yuqori sifatli guruch mahsulotlari yetkazib beriladi.

Shodiyor MUTAHAROV,
(“Xalq soʻzi”).