Ayollar va qizlarni o'z uyida o'ldirish xavfi ortib bormoqda – BMT

image

2021 yilda har soatda o'rtacha beshdan ortiq ayol yoki qiz oila aʻzosi tomonidan o'ldirilgan. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Narkotiklar va jinoyatchilik bo'yicha boshqarmasi va BMT Ayollar tashkiloti tomonidan o'tkazilgan yangi tadqiqot maʻlumotlari shundan dalolat beradi. 

25 noyabr – Xalqaro ayollarga nisbatan zo'ravonlikka barham berish kuni oldidan tayyorlangan hisobot ayollar va qizlarga nisbatan zo'ravonlik butun dunyoda inson huquqlarining eng keng tarqalgan buzilishidan biri bo'lib qolayotgani haqida daahshatli signaldir. 

BMT maʻlumotlariga ko'ra, o'tgan yili dunyo bo'ylab 81,1 mingga yaqin ayol va qiz o'ldirilgan. 

2021 yilning qasddan o'ldirish qurboni bo'lgan barcha ayollar va qizlarning taxminan 56 foizi sheriklari yoki boshqa oila aʻzolari tomonidan o'ldirilgan (81 000 dan 45 000). 

Yangi maʻlumotlar shuni ko'rsatadiki, "femitsidlar", yaʻni jinsga asoslangan qotilliklarning umumiy soni so'nggi o'n yil ichida o'zgarishsiz qolmoqda va bu illatga qarshi kurashish va yanada kuchliroq choralar ko'rish zarurligini taʻkidlaydi. Qo'rqinchli darajada yuqori ko'rsatkichlarga qaramay, ayollar o'limining haqiqiy darajasi ancha katta bo'lishi mumkin. 

Mintaqaviy tafovutlar nuqtai nazaridan, ayollar o'limi dunyoning har bir mamlakatiga taʻsir qiladigan muammo bo'lsa-da, hisobot shuni ko'rsatadiki, 2021 yilda mutlaq maʻnoda xususiy sohada jinsga asoslangan qotilliklarning eng yuqori soni Osiyoda qayd etilgan. Ayollar va qizlar Afrikada o'zlarining yaqin sheriklari yoki boshqa oila aʻzolari tomonidan o'ldirilish xavfi yuqori.

Hisobotga ko'ra, turmush o'rtoqlar, sheriklar yoki boshqa oila aʻzolari tomonidan sodir etilgan 45 000 ayol qotilligidan 17 800 tasi Osiyoda, 17 200 tasi Afrikada qayd etilgan. 

2021 yilda xususiy sohada jinsga asoslangan qotillik darajasi Afrikada 100 000 ayolga 2,5 ni tashkil etgan bo'lsa, Amerikada 1,4, Okeaniyada 1,2, Osiyoda 0,8 va Evropada 0, 6 ga teng. 

2010 yildan 2021 yilgacha Evropada turmush o'rtoqlar, sheriklar yoki oila aʻzolari tomonidan sodir etilgan ayollarga nisbatan qotillik 19 foizga kamaydi va Amerikada 6 foizga o'sdi.