Agar kerakli vaqtda va kerakli joyda bo‘lsangiz, shunday maxsus effektlarga guvoh bo‘lishingiz mumkinki, hech qanday Gollivud blokbasteri sizni hayratda qoldira olmaydi. Daniyadagi millionlab qora chug‘urchuqlar, okean qirg‘oqlarida porlovchi to‘lqinlar va Antarktidadagi zumradli aysberglarni ko‘rganingizda tabiat mo‘jizasidan lol qolasiz.

Qora quyosh

Bahor va kuzda Daniya botqoqlarida ko‘chmanchi qushlarning tunash uchun joy tanlashini kuzatish mumkin. Bunday “bulut” ichida yarim million qush bilan tanlov juda uzoq davom etishi ajablanarli emas. Bu hodisa botayotgan quyosh tom ma’noda butun osmonni to‘ldirgan chug‘urchuqlar tomonidan to‘sib qo‘ygani tufayli shunday nom olgan.

Halqali kamalak

Aslida kamalak to‘liq doira shaklida bo‘ladi. Yerdan uning faqat bir qismini, ya’ni bizga tanish bo‘lgan yoyni ko‘ramiz. Agar balandroqqa chiqsangiz, butun kamalakni ko‘rish mumkin. Misol uchun, samolyotda uchayotgan bo‘lsangiz yoki tog‘ga chiqsangiz, halqali kamalakni bemalol tomosha qilishingiz mumkin.

Avliyo Elma olovi

O‘tkir shaklga ega bo‘lgan baland obyektlardan (machtalar, minora uchlari) paydo bo‘ladigan porlash qadim zamonlardan beri ma’lum. Ba’zi dengizchilar buni yaxshi belgi deb hisoblashgan — dengizchilarning homiysi bo‘lgan Avliyo Elma sharafiga bu hodisa shunday nom olgan. Momaqaldiroq paytida yer va bulutlar o‘rtasida kuchlanish sodir bo‘ladi va ochiq dengizdagi kemaning ustuni kabi balandlikdagi jismlar atrofida elektr maydoni hosil bo‘ladi va uning ionlari (zaryadlangan zarralari) porlay boshlaydi.

Nur taratuvchi suv o‘tlari

Ba’zi organizmlar, jumladan, suv o‘tlari, tabiiy kimyoviy jarayonlar tufayli porlashi mumkin. Bu go‘zal tovlanishlar suv o‘tlari gullagan davrida kuzatiladi. Yagona shart — suv o‘tlari harakatlanishi kerak. Misol uchun, qirg‘oqqa uriladigan to‘lqin suv o‘tlarining porlashiga hissa qo‘shishi mumkin.

Sardinyalar migratsiyasi

Maydan iyulgacha Afrika janubidagi okean sardinyalar bilan to‘lib-toshadi. Migratsiya miqyosi shunchalik kattaki, baliqlarni samolyotdan ham bemalol ko‘rish mumkin. Ba’zida ularning uzunligi 7 kilometrdan ortiq, kengligi 1,5 kilometr va chuqurligi 30 metrgacha yetadi. Sardinyalar sayohat qilishi uchun 21 darajadan ortiq bo‘lmagan suv harorati kerak.

Muzli sunami

Suv omborlarida muz erishi paytida kuzatilishi mumkin bo‘lgan tomosha. Bunday sunami tezligi odatdagi suv sunamisidan ancha past, ammo bu hodisa ham zarar yetkazadi. Muz yo‘llarni vayron qiladi, transport harakatiga xalaqit beradi, chiroq ustunlarini sindiradi va hatto uylarni suv bosadi.

Loy vulqoni

Oddiy vulqonlardan farqli o‘laroq, loy vulqonlari otilayotganda lava hosil qilmaydi. Magmatik faollik paydo bo‘lishi ham shart emas. Asosan, bunday vulqonlar suv va siqilgan gazlar ta’sirida hosil bo‘ladi. Yerosti suvlari mineral konlar bilan aralashib, yer yuzasiga ko‘tariladi. Bunday “lava”ning harorati 2 dan 100°C gacha o‘zgarib turadi, shuning uchun ba’zi vulqonlardan hatto loy hammomlari sifatida foydalaniladi.

Nefrit yoki zumrad aysberglar

Odatda muzlash jarayonida havo pufakchalari aysberg ichida qoladi, ular orqali yorug‘lik tartibsiz sinadi, shuning hisobiga aysberg oppoq ko‘rinadi. Agar muz pufakchalarsiz juda zich bo‘lsa, u bizga yorqin ko‘k bo‘lib ko‘rinadi. Agarda muzlash paytida Antarktika muzliklariga xos bo‘lgan sariq chang ham suvga tushsa, muz zumrad rangida tovlanadi.