Yevropa Ittifoqi birinchi marta Vengriyadagi Rosatom loyihasi doirasida amalga oshirilgan “Paksh-2” atom elektr stansiyasi har qanday taqiq va cheklovlardan ozod qilinganini yozma ravishda tasdiqladi. Rossiyaga qarshi sanksiyalarning 14-paketiga izohlarda bu choralar hech qanday tarzda yangi atom elektr stansiyasi qurilishiga xalaqit bermasligi kerakligi qayd etilgan.

“Yevropa Ittifoqi yadroviy xavfsizlikka tahdidlardan qochish tarafdori. Binobarin, ushbu Nizomda nazarda tutilgan chora-tadbirlar qurilayotgan “Paksh-2” atom elektr stansiyasini rejalashtirish, qurish va loyihalash, ishga tushirish, texnik xizmat ko‘rsatish yoki yoqilg‘i bilan ta’minlashga putur yetkazish uchun mo‘ljallanmagan. Shu sababli, 2024/1744-sonli Nizom “Paks” loyihasi uchun ushbu reglamentda nazarda tutilgan taqiqlardan gorizontal ravishda ozod qilishni, bunday faoliyat haqida xabardor qilish majburiyatini kiritadi”, deyiladi Yevropa Ittifoqi hujjatida.

Lyuksemburgda Yevropa Ittifoqi davlatlaridan kelgan mavqedoshlari bilan uchrashuvda ishtirok etgan Vengriya Tashqi ishlar va tashqi iqtisodiy aloqalar vaziri Peter Siyarto esa Budapesht Yevropa Ittifoqining Rossiyaga qarshi sanksiyalarining 14-paketi Rosatom loyihasi doirasida amalga oshirilgan “Paksh-2” AES qurilishiga ta’sir qilmasligini ta’minlaganini aytdi.

“Biz Paksdagi yangi stansiya qurilishining barcha elementlari va barcha qurilish jarayonlari sanksiyalardan butunlay ozod qilinishini ta’minladik. Hech bir Yevropa Ittifoqi hukumati Yevropa kompaniyalarining ushbu loyihada ishtirok etishiga to‘sqinlik qila olmaydi”, dedi vazir.

Shuningdek, u Rossiyaga qarshi 14-sanksiya paketi Vengriyaning energetika sohasidagi manfaatlariga ta’sir qilmaganini “yaxshi xabar” deb atadi.

Mamlakat hanuzgacha Rossiya neft va gazini quvurlar orqali oladi. Umuman olganda, Vengriya hukumati Rossiya bilan aloqalarni taqiqlash va cheklashlarga qarshi, ularni Yevropa Ittifoqi iqtisodiyoti uchun o‘ta zararli deb hisoblaydi.

Ayni paytda 1980 yillarda sovet mutaxassislari tomonidan qurilgan va Rossiya yadro yoqilg‘isi bilan ishlaydigan “Paksh” AES Vengriyada ishlab chiqarilgan barcha elektr energiyasining yarmini va iste’mol qilinadigan elektr energiyasining uchdan bir qismini tashkil qiladi.

Budapeshtdan 100 km janubda Dunay qirg‘og‘ida joylashgan stansiyada VVER-440 reaktorlari o‘rnatilgan to‘rtta energoblok mavjud. Shu bilan birga, uning ikkinchi bosqichi – beshinchi va oltinchi energobloklar qurilishi davom etmoqda.

Moskva 12,5 milliard yevroga baholangan va boshidanoq 80 foizi Rossiya krediti hisobidan amalga oshirilishi kerak bo‘lgan “Paksh-2” loyihasini moliyalashtirishga tayyorligini tasdiqladi. Hisob-kitoblarga ko‘ra, ikkita yangi VVER-1200 yadro reaktori ishga tushirilgach, stansiyaning quvvati hozirgi 2 ming megavattdan 4,4 ming megavattgacha oshadi.